Orhan Pamuk Okumak

Orhan Pamuk kitaplarıyla tanışmam, lisedeki gönüllü bir ödevim sayesinde gerçekleşti. Edebiyat öğretmenim,
ödev olarak okumayı önerdiği birkaç kitap sayıp da saydığı kitapları okumuş olduğumu görünce daha kallavi bir kitap okumam gerektiğine karar vererek Orhan Pamuk’un henüz çıkmış kitabı “Benim Adım Kırmızı”yı önerdi.
    Benim Adım Kırmızı öyle güzel bir tarzda ve ayrıntılarla anlatılmıştı ki, neredeyse tarih dersini bile sevebileceğimi düşündüm. Anlatımın güzelliği ve konunun hoşluğu dışında, yazarın bilgi birikimine ve nakkaşları, resim sanatını aktarışlarına hayran oldum. Kitap da tıpkı kör bir nakkaşın elinden çıkmış kusursuz bir at resmi gibiydi. Öylesine güzel işlenmişti.
Yazık ki çok severek okuduğum ve kitaplığımın parçalarından birini oluşturmaya yeni başlamış bu güzel kitap okumak için ödünç alıp da geri getirmemiş, kim bilir hangi vurdumduymaz tanıdığın rafları arasında şimdi?

Benim Adım Kırmızı’yla başlayan bu tanışıklık sırasıyla: Yeni Hayat, Sessiz Ev, Beyaz Kale, Kara Kitap, Kar, Öteki Renkler diyerek devam edecekti. Hepsinden ayrı zevkler aldım. İçlerinden sadece Kar kitabı, diğerleri kadar dolu değilmiş de sanki aceleyle yazılmış gibi geldi bana. Benim Adım Kırmızı’nın kaybından sonra, beni tanıyan arkadaşlarım doğum günümde bana Orhan Pamuk kitapları hediye ettiler. Nasıl bir keyif olduğunu anlatamam. İçlerinden biri de Masumiyet Müzesi. Bir sürenin ardından yeni bir Orhan Pamuk kitabının basılmış olması beni çok heyecanlandırdı. Nihayetinde diğer okuduklarımın ardından uzun bir zaman geçmişti. Duvarlarım kitaplardan aldığım alıntılarla çevrili değildi artık. Değişmiştim, büyümüştüm belki, belki de yeni bir Orhan Pamuk kitabı bana aynı hazları yaşatamayacaktı. Bu nedenle bu kitabı okumak için acele etmedim. Uygun bir zamanda, bir Orhan Pamuk kitabı okumanın değil ama kalın bir kitaba başlamaktaki heyecanımı hissederek çevirdim sayfalarını. Nasıl da yanılıyordum? Aradan geçen zaman bana bu yazarın kitaplarını neden sevdiğimi unutturabilmişti ancak.
İşte yeniden, yepyeni bir konuyla o sevdiğim farkındalık halinde kendi basit dünyam kelimelere çevrilmiş akıyordu. Orhan Pamuk için duygusal bir yazar olduğunu söylüyorlar. Bana hiç de öyle gelmiyor. Yalınlığın içinde, bazen anlatamadığımız şeyleri, garip bir halde anlatıyor oluşuna hala şaşırabiliyorum. Bunlar bende, duygusallıktan çok, gerçeklik hissine neden oluyor. Bir zamanlar tekrarlaya tekrarlaya ezberlediğim alıntılar şimdi aklımda değiller ama yine de bu kitaptan bu gerçekliği aktaran bir alıntı yapmadan geçemeyeceğim. Masumiyet Müzesi’nde bir psikoloğun tanımına göre:
“Bir insanın, başka fırsatları olmasına rağmen onları reddedip sürekli aynı kişiyle sevişmek istemesine, bu mutluluk verici duyguya aşk denir”

Böylesine basit. Başka bir kitabında, aşk nedir konusundaki maddelerine hiç girmeyeceğim. Bu kitabı okurken, kitaptaki karakterlerin kurgulanamayacak kadar gerçek ve tam oluşları bence en dikkat çekici özellikleriydi. Aşk tanımlarını, anlatımlarını çok sevdiğim yazarın nasıl olup da karakterlerini böylesine canlı ve her yönüyle yaşatabildiğini okuyarak izledim.  Daha doğrusu cümlelerin ardına gizlenmiş detayları hayranlıkla fark ettim. Hala aşık olmasa böyle kitaplar yazamayacağını düşündüm.
Ardından yine güzel bir zamana düştü “İstanbul, Hatıralar ve Şehir” kitabını okumam. Tam da şehirden çok uzaklardayken çocukluk halleriyle bezenmiş İstanbul şehrine farklı bir gözle bakabilmeme sebep oldu. Ve en başında “Benim Adım Kırmızı”da anlatılan ressamların inceliklerinin yazarın resim sevgisi ve yeteneği nedeniyle bu kadar etkili olduğunu anladım. İstanbul fotoğrafları ve resmedilen İstanbul manzaralarının yanına, Orhan Pamuk’un neden kendi resimlerini de iliştirmediğini merak ettim. Görmeyi çok isterdim.
Ebru